Their sojourn at the confluence of the rivers ganga and Sarayu
Valmiki Ramayana – Kanda 1 – Sarga 23
प्रभातायां तु शर्वर्यां विश्वामित्रो महामुनिः |
अभ्यभाषत काकुत्स्थौ शयानौ पर्णसंस्तरे || १-२३-१
कौसल्या सुप्रजा राम पूर्वा संध्या प्रवर्तते |
उत्तिष्ठ नरशार्दूल कर्तव्यं दैवमाह्निकम् || १-२३-२
तस्यर्षेः परमोदारं वचः श्रुत्वा नरोत्तमौ |
स्नात्वा कृतोदकौ वीरौ जेपतुः परमं जपम् || १-२३-३
कृताह्निकौ महावीर्यौ विश्वामित्रं तपोधनम् |
अभिवाद्यातिसंहृष्टौ गमनायाभितस्थतुः || १-२३-४
तौ प्रयान्तौ महावीर्यौ दिव्यां त्रिपथगां नदीम् |
ददृशाते ततस्तत्र सरय्वाः संगमे शुभे || १-२३-५
तत्राश्रमपदं पुण्यं ऋषीणां भावितात्मनाम् |
बहुवर्षसहस्राणि तप्यतां परमं तपः || १-२३-६
तं दृष्ट्वा परमप्रीतौ राघवौ पुण्यमाश्रमम् |
ऊचतुस्तं महात्मानं विश्वामित्रमिदं वचः || १-२३-७
कस्यायमाश्रमः पुण्यः को न्वस्मिन्वसते पुमान् |
भगवन् श्रोतुमिच्छावः परं कौतूहलं हि नौ || १-२३-८
तयोस्तद्वचनं श्रुत्वा प्रहस्य मुनिपुंगवः |
अब्रवीच्छ्रूयतां राम कस्यायं पूर्व आश्रमः || १-२३-९
कन्दर्पो मूर्तिमानासीत् काम इत्युच्यते बुधैः |
तपस्यन्तमिह स्थाणुं नियमेन समाहितम् || १-२३-१०
कृतोद्वाहं तु देवेशं गच्छन्तं समरुद्गणम् |
धर्षयामास दुर्मेधा हुंकृतश्च महात्मना || १-२३-११
अवध्यतश्च रौद्रेण चक्षुषा रघुनन्दन |
व्यशीर्यन्त शरीरात् स्वात् सर्वगात्राणि दुर्मतेः || १-२३-१२
तत्र गात्रं हतं तस्य निर्दग्धस्य महात्मनः |
अशरीरः कृतः कामः क्रोधाद्देवेश्वरेण ह || १-२३-१३
अनङ्ग इति विख्यातस्तदाप्रभृति राघव |
स चाङ्गविषयः श्रीमान् यत्राङ्गं स मुमोच ह || १-२३-१४
तस्यायमाश्रमः पुण्यस्तस्येमे मुनयः पुरा |
शिष्या धर्मपरा वीर तेषां पापं न विद्यते || १-२३-१५
इहाद्य रजनीं राम वसेम शुभदर्शन |
पुण्ययोः सरितोर्मध्ये श्वस्तरिष्यामहे वयम् || १-२३-१६
अभिगच्छामहे सर्वे शुचयः पुण्यमाश्रमम् |
इह वासः परोऽस्माकं सुखं वस्त्यामहे वयम् || १-२३-१७
स्नाताश्च कृतजप्याश्च हुतहव्या नरोत्तम |
तेषां संवदतां तत्र तपोदीर्घेण चक्षुषा || १-२३-१८
विज्ञाय परमप्रीता मुनयो हर्षमागमन् |
अर्घ्यं पाद्यं तथातिथ्यं निवेद्य कुशिकात्मजे || १-२३-१९
रामलक्ष्मणयोः पश्चादकुर्वन्नतिथिक्रियाम् |
सत्कारं समनुप्राप्य कथाभिरभिरंजयन् ||१-२३-२०
यथार्हमजपन् संध्यामृषयस्ते समाहिताः |
तत्र वासिभिरानीता मुनिभिः सुव्रतैः सह || १-२३-२१
न्यवसन् सुसुखं तत्र कामाश्रमपदे तथा |
कथाभिरभिरामभिरभिरामौ नृपात्मजौ |
रमयामास धर्मात्मा कौशिको मुनिपुङ्गवः || १-२३-२२
इति वाल्मीकिरामायणे आदिकाव्ये बालकाण्डे त्रयोविंशः सर्गः
