Bala Kanda – Sarga 22 (Valmiki Ramayana)

Rama, Lakshmana travel with Vishvamitra to his ritual place

Valmiki Ramayana – Kanda 1 – Sarga 22

तथा वसिष्ठे ब्रुवति राजा दशरथः स्वयम् |
प्रहृष्टवदनो राममाजुहाव सलक्ष्मणम् || १-२२-१

कृतस्वस्त्ययनं मात्रा पित्रा दशरथेन च |
पुरोधसा वसिष्ठेन मङ्गलैरभिमंत्रितम् || १-२२-२
सपुत्रं मूर्ध्न्युपाघ्राय राजा दशरथस्तदा |
ददौ कुशिकपुत्राय सुप्रीतेनान्तरात्मना || १-२२-३

ततो वायुः सुखस्पर्शो नीरजस्को ववौ तदा |
विश्वामित्रगतं रामं दृष्ट्वा राजीवलोचनम् || १-२२-४

पुष्पवृष्टिर्महत्यासीद्देवदुन्दुभिनिःस्वनैः |
शङ्खदुन्दुभिनिर्घोषः प्रयाते तु महात्मनि || १-२२-५

विश्वामित्रो ययावग्रे ततो रामो महायशाः |
काकपक्षधरो धन्वी तं च सौमित्रिरन्वगात् || १-२२-६

कलापिनौ धनुष्पाणी शोभयानौ दिशो दश |
विश्वामित्रं महात्मानं त्रिशीर्षाविव पन्नगौ |
अनुजग्मतुरक्षुद्रौ पितामहमिवाश्विनौ || १-२२-७

तदा कुशिकपुत्रं तु धनुष्पाणी स्वलंकृतौ |
बद्धगोधांगुलित्राणौ खड्गवन्तौ महाद्युती || १-२२-८
कुमारौ चारुवपुषौ भ्रातरौ रामलक्ष्मणौ |
अनुयातौ श्रिया दीप्तौ शोभयेतामनिन्दितौ || १-२२-९
स्थाणुं देवमिवाचिन्त्यं कुमाराविव पावकी |

अध्यर्धयोजनं गत्वा सरय्वा दक्षिणे तटे | १-२२-१०
रामेति मधुरां वाणीं विश्वामित्रोऽभ्यभाषत |

गृहाण वत्स सलिलं मा भूत् कालस्य पर्ययः || १-२२-११
मंत्रग्रामं गृहाण त्वं बलामतिबलां तथा |

न श्रमो न ज्वरो वा ते न रूपस्य विपर्ययः || १-२२-१२
न च सुप्तं प्रमत्तं वा धर्षयिष्यन्ति नैरृताः |

न बाह्वोः सदृशो वीर्ये पृथिव्यामस्ति कश्चन || १-२२-१३
त्रिषु लोकेषु वा राम न भवेत्सदृशस्तव |

बलामतिबलां चैव पठतस्तात राघव || १-२२-१४
न सौभाग्ये न दाक्षिण्ये न ज्ञाने बुद्धिनिश्चये |
नोत्तरे प्रतिवक्तव्ये समो लोके तवानघ || १-२२-१५

एतद्विद्याद्वये लब्धे न भवेत्सदृशस्तव |
बला चातिबला चैव सर्वज्ञानस्य मातरौ || १-२२-१६

क्षुत्पिपासे न ते राम भविष्येते नरोत्तम |
बलामतिबलां चैव पठतस्तात राघव || १-२२-१७

गृहाण सर्वलोकस्य गुप्तये रघुनन्दन |
विद्याद्वयमधीयाने यशश्चाप्यतुलं भुवि |
पितामहसुते ह्येते विद्ये तेजःसमन्विते || १-२२-१८
प्रदातुं तव काकुत्स्थ सदृशस्त्वं हि धार्मिक |

कामं बहुगुणाः सर्वे त्वय्येते नात्र संशयः |१-२२-१९
तपसा संभृते चैते बहुरूपे भविष्यतः |

ततो रामो जलं स्पृष्ट्वा प्रहृष्टवदनः शुचिः | १-२२-२०
प्रतिजग्राह ते विद्ये महर्षेर्भावितात्मनः |

विद्यासमुदितो रामः शुशुभे भूरिविक्रमः || १-२२-२१
सहस्ररश्मिर्भगवान् शरदीव दिवाकरः |
गुरुकार्याणि सर्वाणि नियुज्य कुशिकात्मजे |
ऊषुस्तां रजनीं तत्र सरय्वाः सुसुखं त्रयः || १-२२-२२

दशरथनृपसूनुसत्तमाभ्यां
तृणशयनेऽनुचिते सहोषिताभ्याम् |
कुशिकसुतवचोऽनुलालिताभ्यां |
सुखमिव सा विबभौ विभावरी च || १-२२-२३

इति वाल्मीकिरामायणे आदिकाव्ये बालकाण्डे द्वाविंशः सर्गः

हिंदू धर्म, जिसे सनातन धर्म भी कहा जाता है, विश्व के सबसे प्राचीन धर्मों में से एक है। यह केवल एक धर्म नहीं, बल्कि एक जीवन पद्धति है, जो वेदों, उपनिषदों, पुराणों, भगवद गीता, रामायण और महाभारत जैसे ग्रंथों पर आधारित है। इसका मूल उद्देश्य आत्मा की शुद्धि, मोक्ष की प्राप्ति और धर्म, अर्थ, काम, मोक्ष — इन चार पुरुषार्थों की प्राप्ति है।