Splendour of ayodhya city described
Valmiki Ramayana – kanda 1 – Sarga 6
तस्यां पुर्यामयोध्यायां वेदवित्सर्वसंग्रहः |
दीर्घदर्शी महातेजाः पौरजानपदप्रियः || १-६-१
इक्ष्वाकूणामतिरथो यज्वा धर्मपरो वशी |
महर्षिकल्पो राजर्षिः त्रिषु लोकेषु विश्रुतः || १-६-२
बलवान्निहतामित्रो मित्रवान्विजितेन्द्रियः |
धनैश्च संचयैश्चान्यैः शक्रवैश्रवणोपमः || १-६-३
यथा मनुर्महातेजा लोकस्य परिरक्षिता |
तथा दशरथो राजा लोकस्य परिरक्षिता || १-६-४
तेन सत्याभिसंधेन त्रिवर्गमनुतिष्ठता |
पालिता सा पुरी श्रेष्ठा इन्द्रेणेवामरावती || १-६-५
तस्मिन्पुरवरे हृष्टा धर्मात्मानो बहुश्रुताः |
नरास्तुष्टा धनैः स्वैः स्वैरलुब्धाः सत्यवादिनः ||१-६-६
नाल्पसंनिचयः कश्चिदासीत्तस्मिन्पुरोत्तमे |
कुटुंबी यो ह्यसिद्धार्थोऽगवाश्वधनधान्यवान् || १-६-७
कामी वा न कदर्यो वा नृशंसः पुरुषः क्वचित् |
द्रष्टुं शक्यमयोध्यायां नाविद्वान्न च नास्तिकः || १-६-८
सर्वे नराश्च नार्यश्च धर्मशीलाः सुसंयताः |
उदिताः शीलवृत्ताभ्यां महर्षय इवामलाः || १-६-९
नाकुण्डली नामुकुटी नास्रग्वी नाल्पभोगवान् |
नामृष्टो नानुलिप्ताङ्गो नासुगन्धश्च विद्यते || १-६-१०
नामृष्टभोजी नादाता नाप्यनङ्गदनिष्कधृक् |
नाहस्ताभरणो वापि दृश्यते नाप्यनात्मवान् || १-६-११
नानाहिताग्निर्नायज्वा न क्षुद्रो वा न तस्करः |
कश्चिदासीदयोध्यायां न चावृत्तो न संकरः || १-६-१२
स्वकर्मनिरता नित्यं ब्राह्मणा विजितेन्द्रियाः |
दानाध्यानशीलाश्च संयताश्च प्रतिग्रहे || १-६-१३
न नास्तिको नानृतको न कश्चिदबहुश्रुतः |
नासूयको न चाशक्तो नाविद्वान्विद्यते तदा || १-६-१४
नाषडङ्गविदत्रासीन्नाव्रतो नासहस्रदः |
न दीनः क्षिप्तचित्तो वा व्यथितो वापि कश्चन ||१-६-१५
कश्चिन्नरो वा नारी वा नाश्रीमान्नाप्यरूपवान् |
द्रष्टुं शक्यमयोध्यायां नापि राजन्यभक्तिमान् || १-६-१६
वर्णेष्वग्र्यचतुर्थेषु देवतातिथिपूजकाः |
कृतज्ञाश्च वदान्याश्च शूरा विक्रमसंयुताः || १-६-१७
दीर्घायुषो नराः सर्वे धर्मं सत्यं च संश्रिताः |
सहिताः पुत्रपौत्रैश्च नित्यं स्त्रीभिः पुरोत्तमे || १-६-१८
क्षत्रं ब्रह्ममुखं चासीद्वैश्याः क्षत्रमनुव्रताः |
शूद्राः स्वधर्मनिरतास्त्रीन्वर्णानुपचारिणः || १-६-१९
सा तेनेक्ष्वाकुनाथेन पुरी सुपरिरक्षिता |
यथा पुरस्तान्मनुना मानवेन्द्रेण धीमता || १-६-२०
योधानामग्निकल्पानां पेशलानाममर्षिणाम् |
संपूर्णा कृतविद्यानां गुहा केसरिणामिव || १-६-२१
कांभोजविषये जातैर्बाह्लीकैश्च हयोत्तमैः |
वनायुजैर्नदीजैश्च पूर्णा हरिहयोत्तमैः || १-६-२२
विंध्यपर्वतजैर्मत्तैः पूर्णा हैमवतैरपि |
मदान्वितैरतिबलैर्मातङ्गैः पर्वतोपमैः || १-६-२३
ऐरावतकुलीनैश्च महापद्मकुलैस्तथा |
अंजनादपि निष्क्रान्तैः वामनादपि च द्विपैः || १-६-२४
भद्रैर्मन्द्रैर्मृगैश्चैव भद्रमन्द्रमृगैस्तथा |
भद्रमन्द्रैर्भद्रमृगैर्मृगमन्द्रैश्च सा पुरी |
नित्यमत्तैः सदा पूर्णा नागैरचलसन्निभैः || १-६-२५
सा योजने च द्वे भूयः सत्यनामा प्रकाशते |
यस्यां दशरथो राजा वसन् जगदपालयत् || १-६-२६
तां पुरीं स महातेजा राजा दशरथो महान् |
शशास शमितामित्रो नक्षत्राणीव चन्द्रमाः ||१-६-२७
तां सत्यनामां दृढतोरणार्गलाम्
गृहैर्विचित्रैरुपशोभितां शिवाम् |
पुरीमयोध्यां नृसहस्रसंकुलाम्
शशास वै शक्रसमो महीपतिः || १-६-२८
इति वाल्मीकिरामायणे आदिकाव्ये बालकाण्डे षष्ठः सर्गः
