Vishvamitra ruins Vashistha’s hermitage
Valmiki Ramayana – Kanda 1 – Sarga 55
ततस्तानाकुलान् दृष्ट्वा विश्वामित्रास्त्रमोहितान् |
वसिष्ठश्चोदयामास कामधुक् सृज योगतः || १-५५-१
तस्या हुंकारतो जाताः कांबोजा रविसन्निभाः |
ऊधसस्त्वथ संजाताः पह्लवाः शस्त्रपाणयः || १-५५-२
योनिदेशाच्च यवनाः शकृदेशाच्छकास्तथा |
रोमकूपेषु म्लेच्छाश्च हारीताः सकिरातकाः || १-५५-३
तैस्तन्निषूदितं सैन्यं विश्वमित्रस्य तत्क्षणात् |
सपदातिगजं साश्वं सरथं रघुनंदन || १-५५-४
दृष्ट्वा निषूदितं सैन्यं वसिष्ठेन महात्मना |
विश्वामित्रसुतानां तु शतं नानाविधायुधम् || १-५५-५
अभ्यधावत् सुसंक्रद्धं वसिष्ठं जपतां वरम् |
हुङ्कारेणैव तान् सर्वान् निर्ददाह महानृषिः || १-५५-६
ते साश्वरथपादाता वसिष्ठेन महात्मना |
भस्मीकृता मुहूर्तेन विश्वामित्रसुतास्तदा || १-५५-७
दृष्ट्वा विनाशितान् पुत्रान् बलं च सुमहायशाः |
सव्रीडश्चिंतयाविष्टो विश्वामित्रोऽभवत्तदा || १-५५-८
समुद्र इव निर्वेगो भग्नदंष्ट्र इवोरगः |
उपरक्त इवादित्यः सद्यो निष्प्रभतां गतः || १-५५-९
हतपुत्रबलो दीनो लूनपक्ष इव द्विजः |
हतसर्वबलोत्साहो निर्वेदं समपद्यत || १-५५-१०
स पुत्रमेकं राज्याय पालयेति नियुज्य च |
पृथिवीं क्षत्रधर्मेण वनमेवान्वपद्यत || १-५५-११
स गत्वा हिमवत्पारर्श्वं किंनरोरगसेवितम् |
महादेवप्रसादार्थं तपस्तेपे महातपाः || १-५५-१२
केनचित्त्वथ कालेन देवेशो वृषभध्वजः |
दर्शयामास वरदो विश्वामित्रं महामुनिम् || १-५५-१३
किमर्थं तप्यसे राजन् ब्रूहि यत्ते विवक्षितम् |
वरदोऽस्मि वरो यस्ते कांक्षितः सोऽभिधीयताम् || १-५५-१४
एवमुक्तस्तु देवेन विश्वामित्रो महातपाः |
प्रणिपत्य महादेवं विश्वामित्रोऽब्रवीदिदम् || १-५५-१५
यदि तुष्टो महादेव धनुर्वेदो ममानघ |
साङ्गोपाङ्गोपनिषदः सरहस्यः प्रदीयताम् || १-५५-१६
यानि देवेषु चास्त्राणि दानवेषु महर्षिषु |
गंधर्वयक्षरक्षस्सु प्रतिभांतु ममानघ || १-५५-१७
तव प्रसादाद्भवतु देवदेव ममेप्सितम् |
एवमस्त्विति देवेशो वाक्यमुक्त्वा गतस्तदा || १-५५-१८
प्राप्य चास्त्राणि देवेशाद्विश्वामित्रो महाबलः |
दर्पेण महता युक्तो दर्पपूर्णोऽभवत्तदा || १-५५-१९
विवर्धमानो वीर्येण समुद्र इव पर्वणि |
हतं मेने तदा राम वसिष्ठमृषिसत्तमम् || १-५५-२०
ततो गत्वाश्रमपदं मुमोचास्त्राणि पार्थिवः |
यैस्तत्तपोवनं सर्वं निर्दग्धं चास्त्रतेजसा || १-५५-२१
उदीर्यमाणमस्त्रं तद्विश्वामित्रस्य धीमतः |
दृष्ट्वा विप्रद्रुता भीता मुनयः शतशो दिशः || १-५५-२२
वसिष्ठस्य च ये शिष्याः ये च वै मृगपक्षिणः |
विद्रवन्ति भयाद्भीता नाना दिग्भ्यः सहस्रशः || १-५५-२३
वसिष्ठस्याश्रमपदं शून्यमासीन्महात्मनः |
मुहूर्तमिव निःशब्दमासीदिरिणसंनिभम् || १-५५-२४
वदतो वै वसिष्ठस्य मा भैष्टेति मुहुर्मुहुः |
नाशयाम्यद्य गाधेयं नीहारमिव भास्करः || १-५५-२५
एवमुक्त्वा महातेजा वसिष्ठो जपतां वरः |
विश्वामित्रं तदा वाक्यं सरोषमिदमब्रवीत् || १-५५-२६
आश्रमं चिरसंवृद्धं यद्विनाशितवानसि |
दुराचारो हि यन्मूढ तस्मात्त्वं न भविष्यसि || १-५५-२७
इत्युक्त्वा परमक्रुद्धो दण्डमुद्यम्य सत्वरः |
विधूम इव कालाग्निर्यमदण्डमिवापरम् || १-५५-२८
इति वाल्मीकिरामायणे आदिकाव्ये बालकाण्डे पंचपंचाशः सर्गः
