Rama lets Seetha know of King’s wish
Valmiki Ramayana – Kanda 2 – Sarga 26
अभिवाद्य तु कौसल्याम् रामः सम्प्रस्थितः वनम् |
कृत स्वस्त्ययनो मात्रा धर्मिष्ठे वर्त्मनि स्थितः || २-२६-१
विराजयन् राज सुतः राज मार्गम् नरैः वृतम् |
हृदयानि आममन्थ इव जनस्य गुणवत्तया || २-२६-२
वैदेही च अपि तत् सर्वम् न शुश्राव तपस्विनी |
तत् एव हृदि तस्याः च यौवराज्य अभिषेचनम् || २-२६-३
देव कार्यम् स्म सा कृत्वा कृतज्ञा हृष्ट चेतना |
अभिज्ञा राज धर्मानाम् राज पुत्रम् प्रतीक्षते || २-२६-४
प्रविवेश अथ रामः तु स्व वेश्म सुविभूषितम् |
प्रहृष्ट जन सम्पूर्णम् ह्रिया किंचित् अवान् मुखः || २-२६-५
अथ सीता समुत्पत्य वेपमाना च तम् पतिम् |
अपश्यत् शोक सम्तप्तम् चिन्ता व्याकुलिल इन्द्रियम् || २-२६-६
ताम् दृष्ट्वा स हि धर्मात्मा न शशाक मनोगतम् |
तम् शोकम् राघवह् सोढुम् ततो विवृतताम् गतः || २-२६-७
विवर्ण वदनम् दृष्ट्वा तम् प्रस्विन्नम् अमर्षणम् |
आह दुह्ख अभिसम्तप्ता किम् इदानीम् इदम् प्रभो || २-२६-८
अद्य बार्हस्पतः श्रीमान् युक्तः पुष्यो न राघव |
प्रोच्यते ब्राह्मणैः प्राज्ञैः केन त्वम् असि दुर्मनाः || २-२६-९
न ते शत शलाकेन जल फेन निभेन च |
आवृतम् वदनम् वल्गु चत्रेण अभिविराजते || २-२६-१०
व्यजनाभ्याम् च मुख्याभ्याम् शत पत्र निभ ईक्षणम् |
चन्द्र हंस प्रकाशाभ्याम् वीज्यते न तव आननम् || २-२६-११
वाग्मिनो बन्दिनः च अपि प्रहृष्टाः त्वम् नर ऋषभ |
स्तुवन्तः न अद्य दृश्यन्ते मन्गलैः सूत मागधाः || २-२६-१२
न ते क्षौद्रम् च दधि च ब्राह्मणा वेद पारगाः |
मूर्ध्नि मूर्ध अवसिक्तस्य दधति स्म विधानतः || २-२६-१३
न त्वाम् प्रकृतयः सर्वा श्रेणी मुख्याः च भूषिताः |
अनुव्रजितुम् इच्चन्ति पौर जापपदाः तथा || २-२६-१४
चतुर्भिर् वेग सम्पन्नैः हयैः कान्चन भूषणैः |
मुख्यः पुष्य रथो युक्तः किम् न गच्चति ते अग्रतः || २-२६-१५
न हस्ती च अग्रतः श्रीमांस् तव लक्षण पूजितः |
प्रयाणे लक्ष्यते वीर कृष्ण मेघ गिरि प्रभः || २-२६-१६
न च कान्चन चित्रम् ते पश्यामि प्रिय दर्शन |
भद्र आसनम् पुरः कृत्य यान्तम् वीर पुरह्सरम् || २-२६-१७
अभिषेको यदा सज्जः किम् इदानीम् इदम् तव |
अपूर्वो मुख वर्णः च न प्रहर्षः च लक्ष्यते || २-२६-१८
इति इव विलपन्तीम् ताम् प्रोवाच रघु नन्दनः |
सीते तत्रभवांस् तात प्रव्राजयति माम् वनम् || २-२६-१९
कुले महति सम्भूते धर्मज्ञे धर्म चारिणि |
शृणु जानकि येन इदम् क्रमेण अभ्यागतम् मम || २-२६-२०
राज्ञा सत्य प्रतिज्ञेन पित्रा दशरथेन मे |
कैकेय्यै प्रीत मनसा पुरा दत्तौ महा वरौ || २-२६-२१
तया अद्य मम सज्जे अस्मिन्न् अभिषेके नृप उद्यते |
प्रचोदितः स समयो धर्मेण प्रतिनिर्जितः || २-२६-२२
चतुर्दश हि वर्षाणि वस्तव्यम् दण्डके मया |
पित्रा मे भरतः च अपि यौवराज्ये नियोजितः || २-२६-२३
सो अहम् त्वाम् आगतः द्रष्टुम् प्रस्थितः विजनम् वनम् |
भरतस्य समीपे ते न अहम् कथ्यः कदाचन || २-२६-२४
ऋद्धि युक्ता हि पुरुषा न सहन्ते पर स्तवम् |
तस्मान् न ते गुणाः कथ्या भरतस्य अग्रतः मम || २-२६-२५
न अपि त्वम् तेन भर्तव्या विशेषेण कदाचन
अनुकूलतया शक्यम् समीपे तस्य वर्तितुम् || २-२६-२६
तस्मै दत्तम् नृवतिना यौवराज्यम् सनातनम् |
स प्रसाद्यस्त्वया सीते नृपतिश्च विशेषतः || २-२६-२७
अहम् च अपि प्रतिज्ञाम् ताम् गुरोह् समनुपालयन् |
वनम् अद्य एव यास्यामि स्थिरा भव मनस्विनि || २-२६-२८
याते च मयि कल्याणि वनम् मुनि निषेवितम् |
व्रत उपवास रतया भवितव्यम् त्वया अनघे || २-२६-२९
काल्यम् उत्थाय देवानाम् कृत्वा पूजाम् यथा विधि |
वन्दितव्यो दशरथः पिता मम नर ईश्वरः || २-२६-३०
माता च मम कौसल्या वृद्धा सम्ताप कर्शिता |
धर्मम् एव अग्रतः कृत्वा त्वत्तः सम्मानम् अर्हति || २-२६-३१
वन्दितव्याः च ते नित्यम् याः शेषा मम मातरः |
स्नेह प्रणय सम्भोगैः समा हि मम मातरः || २-२६-३२
भ्रातृ पुत्र समौ च अपि द्रष्टव्यौ च विशेषतः |
त्वया लक्ष्मण शत्रुघ्नौ प्राणैः प्रियतरौ मम || २-२६-३३
विप्रियम् न च कर्तव्यम् भरतस्य कदाचन |
स हि राजा प्रभुः चैव देशस्य च कुलस्य च || २-२६-३४
आराधिता हि शीलेन प्रयत्नैः च उपसेविताः |
राजानः सम्प्रसीदन्ति प्रकुप्यन्ति विपर्यये || २-२६-३५
औरसान् अपि पुत्रान् हि त्यजन्ति अहित कारिणः |
समर्थान् सम्प्रगृह्णन्ति जनान् अपि नर अधिपाः || २-२६-३६
सा त्वम् वसेह कल्याणि राज्ञः समनुवर्तिनी |
भरतस्य रता धर्मे सत्यव्रतपरायणा || २-२६-३७
अहम् गमिष्यामि महा वनम् प्रिये |
त्वया हि वस्तव्यम् इह एव भामिनि |
यथा व्यलीकम् कुरुषे न कस्यचित् |
तथा त्वया कार्यम् इदम् वचो मम || २-२६-३८
|| इति श्रि मद्रामयणे अयोध्यकाण्डे षड्विंशः सर्गः ||
